viernes, 14 de junio de 2013


LÉXICO

1.- PREPARACIÓN DA TERRA:

Esfender: Arar por primeira vez un terreo.
Achanzar/ Achallar:Poñer chá a superficie dun terreo.
*Entrarresar: Cruzar os primeiros regos noutro sentido.
Asucar:Facer sucos ou regos nuha leira.
Fender: Abrir sucos ou regos
Refender:Volver fender para tapar a semente.
Rendar./Arrendar:Arrimar terra ao pé dos cultivos.


2.- FERRAMENTAS/APEIROS.

Aixada/*eixada:.Apeiro de labranza formado por unha pa de ferro e un mango que se usa para cavar ou sachar a terra.
Aixada
Arado: Apeiro de labranza formado por unha rella ou prancha de ferro cun temón e cunha rabela, que se emprega para abrir regos na terra. Arado de ferro:Feito de ferro. Arado romano: Feito de pau. 

Canizo/Caínzo/ Grade: Apeiro de labranza de forma rectangular con paus entretezidos para achanzar a terra dunha leira arada.
Cribo/Criba: Instrumento formado por unha caixa circular cun fondo metálico ou de coiro con buratos que se emprega para limpar o cereal.
Fouce: Instrumento agrícola de folla metálica curva cun mango de madeira que serve para rozar ,segar etc. .Sin. Fouciña, Fouciño, Gadaño, Lampo, Lanzafouces.
Legón :Instrumento agrícola que consta dunha pa de ferro unida a un mango de madeira que serve para cavar a terra.var. Ligón.
Mallo: Instrumento agrícola que consta de dous paus unidos por unha correa de coiro que se utilizaba para mallar o gran. Sin. malle, manlle, manle.
Rastro: Instrumento agrícola de madeira, parecido a un angazo, que se utilizaba para achaiar a superficie dun terreo.


3.- ÚTILES PARA GARDAR OU MEDIR O GRAN:

Ferrado /Tega: .1 Medida de superficie que varía entre os catrocentos e os seiscentos metros cadrados. .2 Medida de capacidade formada por unha especie de caixón de madeira que se utiliza para medir cereais e que oscila entre os doce e os vinte quilos ( Kg).
Hucha/Tulla: Caixóns de madeira ou doutro material para gardar o gran ou outras.
Artesa: Recipiente de madeira utilizado para amasar o pan.


4.- OUTROS:

Borrea: Montóns de terróns, herbas, etc., que se queimaban e cuxa cinsa servía de abono.
Bouza: Terreo a monte, con maleza.
Estivada: Traballo agrícula que consiste en rozar e cavar un monte, queimar os terróns e estender a cinsa para despois sementar trigo ou centeo.
Embelga: Cada unha das partes en que se divide unha leira para sementala. Sin. Treita.
Farelo: Casca do gran, despois de separar a fariña; serve de alimento para o gando.
Maioral: Persoa que dirixe unha cuadrílla de segadores e vai diante.
Meda: Morea de mollos que se colocan, xeralmente na eira, antes de ser mallados.
Medeiro: Montón de mollos colocados verticalmente na leira despois de segar.
Mollo/Monllo: Conxunto de cereal atado. Pabeas atadas.
Pabeas: Conxunto de cereais segados, antes de seren atados en mollos.
Rabeleiro: Persoa que vai de último na sega.
Viorto/ Vencello : Especie de corda feita de palla que serve para atar os mollos.


No hay comentarios:

Publicar un comentario